با سلام خدمت شما بازديد كنندگان گرامي وب سايت نظام مبله. امروز نيز همانند هفته ي گذشته با شماييم با يكي ديگر از سلسله مطالب ما در خصوص اجاره آپارتمان مبله در تهران و تاثير بناهاي تاريخي بر آن. از شما دعوت ميكنيم با اين مطلب نيز ما را همراهي نماييد. مطلب امروز ما در خصوص يكي ديگر از بناهاي تاريخي شهر تهران ميباشد. امروز عمارت كلاه فرنگي عشرت آباد يا كاخ عشرت آباد را معرفي خواهيم كرد. عمارت كلاه فرنگي با كاخ عشرت آباد يكي از بناهاي اصيل ايراني است كه بنايي به يادگار مانده از دوران قاجار ميباشد كه در خاور تهران، ميدان عشرت آباد ( ميدان سپاه ) و در داخل پادگان عشرت آباد ( پادگان وليعصر ) قرار گرفته است. اين اثر بسيار زيبا و ماندگار در تاريخ 23 فروردين ماه سال 1346 در فهرست ميراث فرهنگي كشور قرار گرفت. همچنين نام اين اثر در ساليان آينده و با تلاش مسئولين زيربط نيز در فهرست ميراث فرهنگي يونسكو قرار خواهد گرفت. يكي از دلايلي كه هنوز در فهرست ميراث فرهنگي قرار نگرفته اند وجود آپارتمان مبله در اطراف اين كاخ ميباشد كه يونسكو معتقد است تا زماني كه اين آپارتمان ها تخريب نشوند اين بنا در اين فهرست قرار نخواهد گرفت. اين كاخ زيبا و مجلل در سال 1291 قمري به فرمان ناصرالدين شاه قاجار ساخته شد. وي همچنين جهت كسب درآمد از زمين هاي اطراف اين باغ فرمان داد در اطراف آن آپارتمان مبله  ساختند و وي از طريق اجاره آپارتمان مبله از اين مكان كسب در آمد ميكرد.     اين عمارت در شرق تهران كنوني و همچنين شمال شرقي تهران قديم و در نزديكي دروازه شميران واقع شده است. اين عمارت جهت تفريح قاجاريان و خود ناصر الدين شاه قاجار در ميان باغ هاي عشرت آباد ساخته شده بود. در ميان اين باغ درختان كهن سال بهمراه يك حوض بسيار بزرگ با فواره هاي عظيم كه هم در جهت زيبايي بكار گرفته ميشدند و هم جهت خنك نگه داشتن محيط از آن استفاده ميشد. دور تا دور اين حوض خانه هاي كوچك به شكل و شمايل نيم دايره ساخته بودند كه پنجره ي چوبي آنها به سمت اين حوض بزرگ باز ميشد. از اين آپارتمان ها هم در جهت سكونت كاركنان قصر استفاده ميشده است و هم در جهت اجاره آپارتمان مبله در تهران بكار گيري ميشده است. در روايني ديگر آمده است كه در هريك از اين آپارتمان ها زنهاي شاه نيز اسكان داده شده بودند. ناصر الدين شاه به هريك از زنهاي خود كه علاقمند بود آپارتمان مبله در اختيارش قرار ميداده تا در آنجا زندگي كند همچنين گفتني است كه اين كاخ محل برگذاري مراسم عروسي و خوش گذراني شاهنشاهي بوده است و در ميان آن عمارت كلاه فرنگي بصورت يك برج چهار طبقه قرار گرفته بود كه در بالاترين نقطه آن يك شيرواني عظيم قرار گرفته بود كه محل شاه نشين در آنجا قرار داشت. ناصر الدين شاه در آن قسمت مينشست و تمامي آپارتمان مبله در زير پاي وي قرار داشت و مراسم هاي برگذار شده در اطراف باغ را مشاهده ميكرد.  

  اين كاخ يكي از كاخ هاي اصلي ييلاقي ناصر الدين شاه در خارج از محدوده ي تهران محسوب ميشده است. پس از سرنگوني حكومت قاجاريه اين كاخ در اختيار نظاميان حكومت پهلوي قرار گرفت. اين كاخ همانند كاخ نياوران و قصر فيروزه در مناطق پيراموني تهران قرار گرفته بود و محلي براي تشريفات و برگذاري مراسمهاي رسمي بوده است. همانطور كه گفته شد اين كاخ پس از سرنگوني حكومت قاجار به نظاميان پهلوي تحويل داده شد كه اين كاخ را به پادگاني تبديل كردند كه بعدها به پادگان عشرت آباد يا شهرباني تغيير نام داد و تمامي آپارتمان مبله هاي اطراف آن محل زندگي نظاميان و سرهنگ هاي ارشد نظامي تبديل شده بود. ار اينروست كه تاريخچه ي اين عمارت همواره با نام نظاميان گره خورده است. نظاميان پهلوي در اين مكان زنداني جهت زنداني كردن نظاميان خاطي بنا كردند. حضرت آيت الله خميني در زمان انقلاب 1357 به مدت يك ماه در اين مكان زنداني بوده است.     در زمان انقلاب سال 1357 تسخير اين باغ به عنوان يكي از راهبردي ترين تسخيرهاي انقلابيون در آن زمان محسوب ميشده است. در جريان تسخير اين باغ توسط انقلابيون در سال 1357 آسيبهاي بسيار زيادي به ديواره هاي آن وارد شد و هنوز نيز آثاري از گلوله بر ديواره هاي اين باغ ديده ميشود. همچنين آپارتمان مبله هايي كه در اطراف اين باغ قرار داشتند توسط گلوله هاي توپ شليك شده توسط انقلابيون نابود شدند و افرادي كه در آنها بصورت اجاره آپارتمان مبله در تهران سكونت داشتند مجبور به ترك اين منازل شدند. با پيروزي انقلاب اسلامي ايران اين پادگان به تسخير سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران در آمد و بعدها به نيروي هوايي اين ارگان واگذار شد و بعدها اين مكان به پادگان وليعصر تغيير پيدا كرد. همانطور كه گفتيم اين بنا در سال 1346 در سياهه آثار ملي ايران ثبت شد ولي بدليل نظامي بودن اين مكان اجازه ي بازديد براي عموم مردم داده نميشد و همچنين امكان بازسازي و نگهداري اين مكان نيز وجود نداشت. امروزه فقط تعدادي كمي آپارتمان مبله به همراه مخروبه اي از اين كاخ باقي مانده است. در دهه هشتاد خورشيدي همزمان با عمليات بازسازي خيابان صياد شيرازي مقداري از ديواره ي اين كاخ تخريب شد و نمايي از داخل اين كاخ نمايان شد. در سالهاي اخير با همكاري شوراي شهر تهران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران قرار بر آن شد كه بازسازي اين بنا آغاز شود و بازديد آن براي عموم مردم آزاد شود.